واکسنهای زگیل تناسلی، به عنوان یکی از موفقترین واکسنها در پیشگیری از بیماریهای ناشی از ویروسهای زگیلی، از جمله گارداسیل (Gardasil) و پاپیلوگارد (Cervarix) بهشمار میروند. این واکسنها برای پیشگیری از عفونتهای انتقالی جنسی توسط ویروسهای زگیلی، بهویژه ویروسهای اچپیوی (HPV) مورد استفاده قرار میگیرند. واکسنهای زگیل تناسلی معمولاً شامل ذرات آنتیژنیک ویروسهای HPV هستند که سیستم ایمنی بدن را تحریک میکنند تا علیه آنها مقاومت ایجاد کند.
ویروسهای HPV یکی از بیشترین عوامل انتقال بیماریهای زناشویی محسوب میشوند و میتوانند منجر به بروز زگیلهای تناسلی، زگیلهای آنوس، سرطان دهانه رحم، سرطان تناسلی و سایر بیماریهای جنسی شوند. بهطور خاص، واکسنهای گارداسیل و پاپیلوگارد در برابر HPVهای با سرطانزایی بالا موثر هستند.
استفاده از این واکسنها در جوامع، بهبود سلامت عمومی را تحقق میبخشد، زیرا باعث کاهش انتقال ویروسهای HPV و در نتیجه کاهش بیماریهای مرتبط با آنها میشود. این واکسنها از زمان معرفی به بازار، با توجه به اثربخشی و ایمنی آنها، بهطور گسترده در برنامههای ایمنیسازی واکسیناسیون جمعیتی استفاده شدهاند.
با این حال، موفقیت این واکسنها نیازمند پوشش وسیع جمعیتی است تا بتوان اثربخشی آنها را به حداکثر رساند. افزایش آگاهی، ترویج واکسیناسیون، و حمایت از برنامههای ایمنیسازی جمعیتی از جمله اقداماتی هستند که میتوانند به بهبود وضعیت سلامت جمعیت و کاهش شیوع بیماریهای ناشی از HPV کمک کنند.
پرسش و پاسخ درباره واکسن گارداسیل
واکسنهای HPV در بازار دارویی ایالات متحده شامل سه نوع اصلی هستند:
- واکسن دوظرفیتی (پاپیلوگارد)
- واکسن چهارظرفیتی (گارداسیل)
- واکسن نه ظرفیتی (گارداسیل ۹)
براساس دستورالعمل مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) ایالات متحده و توصیههای ادیتورهای UpToDate، در حال حاضر تنها واکسن موجود در بازار دارویی ایالات متحده، واکسن نه ظرفیتی گارداسیل (گارداسیل ۹) است. واکسنهای دوظرفیتی و چهارظرفیتی در دسترس نمیباشند.
واکسیناسیون روتین HPV برای افراد در سنین 11 تا 12 سالگی توصیه میشود، اما میتوان آن را از 9 سالگی شروع کرد. برای نوجوانان و بزرگسالان 13 تا 26 ساله که قبلاً واکسینه نشدهاند یا سری واکسن را کامل نکردهاند، واکسیناسیون توصیه میشود. اما در بزرگسالان 27 سال و بزرگتر، واکسیناسیون به طور معمول توصیه نمیشود. تصمیم برای واکسیناسیون افراد در این گروه سنی باید به صورت فردی اتخاذ شود.
برای افرادی که سری واکسن را در سن 9 تا 14 سالگی شروع میکنند، واکسن دوظرفیتی HPV باید در دو دوز، با فاصله 0 و 6 تا 12 ماه بعد از تزریق دوز اول انجام شود. اگر دوز دوم در فاصله زمانی کوتاهتر تجویز شود، دوز سوم باید حداقل 5 ماه پس از اولین دوز و حداقل 12 هفته پس از دوز دوم تجویز شود.
برای افرادی که سری واکسن را در سن 15 سالگی یا بزرگتر شروع میکنند، واکسن HPV باید در سه دوز، با فواصل زمانی 0، 1 تا 2 ماه بعد از تزریق دوز اول (معمولاً 2 ماه) و دوز سوم 6 ماه بعد از تزریق دوز اول دریافت شود. حداقل فاصله زمانی بین دوز اول و دوم 4 هفته، بین دوز دوم و سوم 12 هفته، و بین دوز اول و سوم 5 ماه است. در صورتی که یک دوز واکسن در فواصل زمانی کوتاهتر تجویز شود، باید بعد از گذشت حداقل فاصله زمانی مجدداً تزریق شود.
در افرادی که دارای نقص سیستم ایمنی هستند، واکسن HPV باید در سه دوز، با فواصل زمانی 0، 1 تا 2 ماه بعد از تزریق دوز اول و 6 ماه بعد از تزریق دوز اول بدون توجه به سن تزریق شود.
نحوه و زمان مناسب تزریق واکسن گارداسیل
دستورالعمل به روز شده ارائه شده توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) درباره واکسین HPV اطلاعات مهمی را فراهم میکند. این دستورالعمل بیان میکند که واکسیناسیون تک دوز، یک جایگزینی موثر و خارج از تاییدیه است که میتواند اثربخشی و دوام حفاظتی مشابه رژیم دو دوزه را ارائه دهد. طبق این توصیه، WHO موارد زیر را توصیه میکند:
- برای دختران با سنین 9 تا 14 سال، یک یادو دوز واکسن توصیه میشود.
- برای دختران و زنان با سنین 15 تا 20 سال، یک یا دو دوز واکسن پیشنهاد میشود.
- برای زنان بالای 21 سال، دو دوز واکسن با فاصله شش ماه توصیه میشود.
این دستورالعمل همچنین بر اهمیت واکسیناسیون برای افراد دارای نقص سیستم ایمنی یا بیماران مبتلا به HIV تأکید دارد. افراد با نقص سیستم ایمنی باید حداقل دو دوز و در صورت امکان، سه دوز واکسن دریافت کنند. هدف اصلی واکسیناسیون افراد 9 تا 14 ساله قبل از شروع فعالیت جنسی است، درحالی که واکسیناسیون برای افراد با سن بالاتر درصورت مقرون به صرفه بودن مورد توصیه قرار میگیرد.
دستورالعملهای ارائه شده توسط موسسات دیگر نیز توصیههای مشابهی ارائه میدهند. بهعنوان مثال، موسسه ملی سلامت و تعالی بالینی انگلستان (NICE) برای افراد زیر 25 سال معمولاً یک دوز واکسن و برای افراد با سن بالاتر معمولاً دو دوز واکسن را توصیه میکند. همچنین، دستورالعمل گروه مشاوره واکسیناسیون اروپای مرکزی (CEVAG) نیز به دو دوز واکسن HPV اشاره دارد.
در ایران، گایدلاین مشخص و دقیقی برای واکسنهای HPV وجود ندارد، بنابراین میتوان به توصیههای WHO در این زمینه استناد کرد، که به نظر میرسد تجویز دو دوز به عنوان یک روش موثر و کافی باشد.
مراقبت های لازم بعد از تزریق واکسن گارداسیل چگونه است؟
مراقبت بعد از واکسین گارداسیل شامل موارد زیر میشود:
- پیگیری دقیق نشانههای عوارض: بعد از دریافت واکسن گارداسیل، مهم است که نشانهها و علائمی که ممکن است پس از واکسیناسیون رخ دهند، نظیر درد در محل تزریق، تورم یا قرمزی را پیگیری کنید. در صورت وجود علائم غیرمعمول یا احساس ناراحتی شدید، به پزشک خود مراجعه کنید.
- استراحت و آرامش: پس از واکسیناسیون، بهتر است فعالیتهای سنگین را کاهش دهید و به بدنتان فرصت بدهید تا به طور کامل به واکسن واکنش نشان دهد.
- مصرف مایعات: مصرف مقدار زیادی آب و سایر مایعات بعد از واکسیناسیون کمک میکند تا بدنتان از دیویدگی جلوگیری کرده و فرآیند بهبودی را تسریع بخشید.
- استفاده از داروهای ضد درد: اگر در محل تزریق درد یا ناراحتی احساس میکنید، میتوانید از داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید، اما حتماً قبل از مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.
- پیروی از دستورالعملهای پزشک: اگر پزشک شما دستورالعمل خاصی برای مراقبت بعد از واکسیناسیون داده است، حتماً آن را رعایت کنید و در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی، با او مشورت کنید.
- اطلاع رسانی به پزشک: در صورتی که پس از واکسیناسیون هرگونه عوارض یا ناراحتی شدیدی را تجربه میکنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
با رعایت این نکات و اطلاعات، میتوانید بهترین مراقبت بعد از واکسیناسیون گارداسیل را داشته باشید و از بهبودی سریعتر و عوارض کمتری برخوردار شوید.
عوارض واکسن گارداسیل چیست؟
واکسن گارداسیل معمولاً به طور کلی خوب تحمل میشود اما همچنان ممکن است برخی از افراد عوارض ناخواسته را تجربه کنند. مهمترین عوارض جانبی احتمالی این واکسن عبارتند از:
- درد، تورم و قرمزی در محل تزریق: این عوارض معمولاً در محل تزریق واکسن رخ میدهند و بعد از چند روز به طور خودکار بهبود مییابند.
- عوارض گوارشی: ممکن است بعضی از افراد پس از دریافت واکسن گارداسیل مشکلاتی مانند تهوع یا استفراغ تجربه کنند.
- خستگی و ضعف عمومی: برخی از افراد ممکن است بعد از واکسیناسیون احساس خستگی و ضعف عمومی کنند که معمولاً به طور موقت و خودبخود تخفیف مییابد.
- سردرد: سردرد یکی از عوارض رایج پس از واکسیناسیون است که ممکن است پس از دریافت واکسن گارداسیل رخ دهد.
- عوارض حساسیتی: در موارد نادر، ممکن است افراد به کمپلکسهای عوارض حساسیتی نظیر آنافیلاکسی واکنش نشان دهند که نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد.
مهم است بدانید که این عوارض بسیار کمی نیستند و بیشتر افراد پس از دریافت واکسن گارداسیل هیچ عارضه جانبی مهم یا خطرناکی تجربه نمیکنند. در هر صورت، در صورت داشتن هرگونه نگرانی یا علائم ناخواسته پس از واکسیناسیون، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.
آیا واکسن گارداسیل بر پریود بانوان تاثییر می گذارد؟
اطلاعات موجود نشان میدهد که واکسن گارداسیل (HPV) تأثیری بر بخشی مربوط به پریود ندارد و بر جریان آن تأثیر نمیگذارد. این واکسن به منظور پیشگیری از عفونتهای ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و پیشگیری از بروز بیماریهای مرتبط با آن، مانند زگیلهای تناسلی و برخی انواع سرطانهای مرتبط با HPV توصیه میشود.
پریود یا چرخه یازده ماههی تنظیم شده تخمگذاری زنان را تحت تأثیر واکسن HPV قرار نمیدهد. در صورتی که مشکلاتی مرتبط با پریود بعد از دریافت واکسن گارداسیل رخ دهد، احتمالاً علت آن به واکسن مربوط نیست و باید به پزشک مراجعه کرد تا علت این مشکلات بررسی و اطلاعات و مشاوره لازم دریافت شود.
آیا واکسن گارداسیل بعد از ابتلا به HPV تاثییر دارد؟!
واکسن گارداسیل، که نوعی از واکسنهای HPV است، برای پیشگیری از عفونتهای ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و بروز بیماریهای مرتبط با آن، مانند زگیلهای تناسلی و سرطانهای مرتبط با HPV مورد استفاده قرار میگیرد.
در صورتی که شخص قبل از دریافت واکسن به عفونت HPV مبتلا شده باشد، واکسن گارداسیل دیگر اثربخش نیست و برای درمان عفونت موجود مناسب نیست.
بنابراین، اگر شخص بعد از ابتلا به HPV واکسین گارداسیل را دریافت کند، این واکسن قادر به درمان عفونت موجود نخواهد بود. در این صورت، افرادی که از عفونت HPV رنج میبرند، باید با پزشک خود مشورت کرده و برنامه درمانی مناسب برای عفونت خود را تعیین کنند، که ممکن است شامل درمانهای دارویی یا روشهای دیگر مانند جراحی باشد.
قیمت خرید واکسن گارداسیل در ایران و دنیا
قیمت واکسن گارداسیل ممکن است بسته به منطقه، کشور و منبع تأمین متغیر باشد. این واکسن معمولاً به صورت سه دوزه ارائه میشود و هزینه آن میتواند متفاوت باشد.
در کشورهای توسعه یافته، هزینه واکسن گارداسیل معمولاً بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار برای هر دوز باشد. اما در کشورهای در حال توسعه، قیمت این واکسن ممکن است کمتر باشد.
در ایران، قیمت واکسنها ممکن است بسته به نرخ ارز و شرایط بازار دارویی متغیر باشد. اطلاعات دقیق در مورد قیمت واکسن گارداسیل در ایران در دسترس نیست و بهتر است که برای اطلاعات به روز و قیمت دقیق، با مراجعه به داروخانهها یا مراکز پزشکی محلی مشاوره کنید.
به طور کلی، دولتها و سازمانهای بهداشتی در تلاش هستند تا بهترین قیمت برای واکسنها را برای جامعهها به دست آورند و در صورت لزوم، برنامههای تأمین واکسن رایگان یا با هزینه کمتر را اجرا کنند تا دسترسی عموم به این واکسنها را فراهم کنند.